پنبه
پنبه یک نوع محصول کشاورزی است که از الیاف پوشانندهٔ دانهٔ گیاه پنبه به دست می آید . پنبه تشکیل شده از الیافی نرم و پفدار است که درون کپسولی به دور تخمهای گیاه پنبه میروید. این الیاف از سلولز تشکیل شده اند و به دلیل ویژگی پوشانندگی، میتوانند تخمهای گیاه را با خود به مناطق دور ببرند و به گسترش گیاه کمک کنند . این محصول که به دلیل لقب گرفته است از اهمیت اقتصادی فراوانی برخوردار است . برای این منظور، «طلای سفید» مبادلات وسیع تجاری اش الیاف آن را به شکل گسترده و رشته رشته درآورده تا دراز و پیچیده در هم شوند. نخ پدید آمده سپس برای تولید پارچه به کار گرفته میشود.
نخ کارد
بعد از آنکه توده الیاف از هم باز ، تمیز و در صورت لزوم در مرحله اول مخلوط شدند بروی ماشین کارد به حالت الیاف جدا از هم در آمده و سپس در کنار هم جمع می گردند تا فتیله کارد را تشکیل دهند.در مرحله بعدی تعدادی از فتیله های کارد به واحد کشش دهنده یک ماشین چند لاکنی تغذیه می شوند .کشش باعث کم شدن جرم الیاف در طول هر فتیله می شود . بدنبال آن فتیله هایی که وزنشان کم شده باهم جمع گردیده تا فتیله چندلا بدست آید. در مقایسه با فتیله کارد ، الیاف داخل فتیله چندلا بهتر در امتداد محور طولی فتیله قرار گرفته اند و نسبت بهم موازی تر هستند.
نخ شانه
در ریسندگی پنبه ایی خارج کردن الیاف کوتاه از فتیله چندلا در طی یک مرحله بیشتر توسط ماشین شانه انجام می پذیرد. الیاف در اثر شانه شدن تمیز تر می گردند. در مقایسه با نخ های کارد شده ، نخ های شانه شده زیر دست نرم تری را دارا میباشند. نخ های تهیه شده در ریسندگی پنبه ایی دارای مقاومت کششی تا حدودی زیاد و زیردست مناسب میباشند.
نخ کامپکت
یکی از مزایای ادعا شده در سیستم ریسندگی کامپکت امکان رسیدن به استحکام برابر با نخ های تولید شده در سیستم ریسندگی رینگ با ۲۰ درصد تاب کمتر است. این کار موجب تولید نخی با زیردست نرمتر شده و موجب افزایش تولید کاهش مصرف انرژی می شود.
ویسکوز
ویسکوز از دسته الیاف بشر ساخت- الیاف بازیافت شده به شمار می رود و مهم ترین لیف خانواده ریون می باشد. ماده اولیه این لیف لینتر پنبه یا تنه درختان (عمدتا تنه درختان جنگلی) می باشد که این نکته از معایب لیف ویسکوز محسوب می شود زیرا به محیط زیست آسیب می رساند. سطح مقطع الیاف ویسکوز به صورت موجدار و با طول هایی شبیه الیاف پنبه، کتان و پشم تولید می شوند. قطر الیاف ویسکوز معمولا با توجه به قطر روزنه رشته ساز (ریسندگی الیاف ویسکوز با عبور از رشته ساز های مقاوم) از ۱۲ تا ۲۲ میکرون می باشد .
کاربرد الیاف ویسکوز: انواع پوشاک: بلوز، پیراهن، البسه زنانه، آستری و البسه زیر منسوجات صنعتی، منسوجات بی بافت و جیر مصنوعی مصارف خانگی : روتختی، روبالشی، ملحفه و رو مبلی
نخ پلی استر
بیشترین سهم الیاف تولیدی اعم از مصنوعی و طبیعی به الیاف پلی استر اختصاص دارد. الیاف پلی استر همانند سایر الیاف مصنوعی به روش های صنعتی تولید و از نظر خواص نیز جایگزین مناسبی برای الیاف طبیعی مانند پنبه محسوب می شود. برای تولید این فرآورده از ترکیب دی متیل ترفتالات و منو اتیلن گلیکول و یا اسید ترفتالیک (جایگزین ماده اولیه دی متیل ترفتالات) در مجاورت کاتالیست های مناسب، استفاده می شود. پلیمر حاصل از ترکیب این دو ماده اولیه توسط پمپ از صفحات رشته ساز عبور داده می شود که تحت تاثیر هوای سرد به شکل لیف تبدیل و در مجموع به صورت دسته ای از الیاف درآمده و در مراحل بعدی با کشش و عملیات حرارتی ضمن آرایش یافتگی مولکولی و تثبیت حرارتی به صورت الیاف کوتاه (استیپل) در اندازه های دلخواه برش داده شده و عدل بندی می شوند.
موارد استفاده این الیاف به صورت خالص یا مخلوط با سایر الیاف مانند پنبه، ویسکوز و پشم در تهیه انواع نخ و پارچه های پرده ای، پیراهنی، گردباف، ملحفه ای، فرش، انواع صافی، فیلتر، لایی، تسمه های نقاله، برزنت، انواع طناب، کالای خواب مانند لحاف و بالش و غیره می باشد .
نخ DTY
به منظور نزدیک تر شدن ویژگی های الیاف مصنوعی به الیاف طبیعی و مناسب ساختن فیلامنت های مصنوعی برای تولید منسوجات، از تکنیک های مختلفی کمک گرفته شد که یکی از رایج ترین آنها روش تکسچرایزینگ می باشد که این محصول در سه گروه اصلی اینترمینگل، ساده و تابیده مصرف می گردد.
ویژگی های نخ DTY
حدود نمره : ۷۵ تا ۱۵۰۰ دنیر با انواع اینترمینگل
براقیت: نیمه مات-برایت-سوپر برایت
موارد مصرف: پرده، رومبلی، پوشاک تریکویی، جین، مانتویی، پیراهنی مردانه، سجاده، خواب فرش ماشینی، پتوی راشل، روکش صندلی، مصارف صنعتی
نخ FDY
FDY یا نخ کاملا کشیده شده به نخ هایی گفته می شود که طی فرایند ذوب ریسی چیپس پلی استر نیمه مات و براق به همراه فرایند کشش روی نخ POY جهت تثبیت حرارتی جهت آرایش یافتگی کامل، تولید میگردند.
ویژگی های نخ FDY
حدود نمره : 75 تا 1000 دنیر
براقیت: نیمه مات-برایت-سوپر برایت
موارد مصرف : پارچه رومبلی، پارچه کرپ، پرده، روسری ، نخ دوخت وگلدوزی، فرش شگی، نخ شانل، پتوی راشل، ساک و چمدان
نخ اسپان
اصطلاحیست که اکثرا برای نوعی نخ پلی استر (تکه تکه شده) به کار می رود که البته مفهوم دقیق آن نخ هایی است که الیاف آن تکه تکه هستند و حالت یکسره ندارند و فقط مربوط به پلی استر نمی شود . اسپان بودن یک نخ به ردوبدل هوا در لباس کمک میکند . این نخ ویژگی های مثبت بسیاری دارد؛ از مهم ترین ویژگی های نخ پلی استر اسپان، می توان به عدم چروک شدن آن، خواص زیبایی و یکپارچگی آن اشاره کرد . این نخ به دلیل صرفه اقتصادی و مقاوم بودن، در حال رواج یافتن است. همچنین از آن برای تولید پارچه تریکو استفاده می شود. از مزیت های استفاده از نخ پلی استر اسپان در تریکو، عدم تغییر رنگ آن در برابر نور خورشید و شست شو می باشد .
موارد مصرف: پوشاک از قبیل: مانتو، روسری، تیشرت، لباس زیر
نخ اسپاندکس (لاکرا)
اسپاندکس (spandex) یا نخ لاکرا (lycra) نوعی از الیاف مصنوعی با خاصیت کششی فوق العاده می باشند که دارای کاربرد های زیادی در صنعت پوشاک هستند . اسپاندکس برگرفته از لغت (expands) به معنی گسترش یابنده است . لاکرا بسیار مقاوم بوده و قابلیت کشش تا پنج برار طول عادی خود را داراست.
موارد مصرف: لباس زیر،البسه ورزشی، پارچه جین